Loslaten, maar dan zo anders…

Ik schreef over loslaten. Het geoorloofde loslaten. Gezien. Gemogen. Zoals we het kennen. Er is ook nog een niet geoorloofd. Een ongezien en niet gemogen. Ik zag verschil. In rouw om mijn lieve broertje en later om mijn vader. En in de stil verborgen rouw. Maar wat is het verschil tussen je geliefden afstaan aan de dood – of aan het leven? Beiden verloren. Het verschil is dat je geen graf hebt. Geen steen. Geen afsluiten. Voor zover je rouw af kunt sluiten. Dat kan niet. Maar sterven is een punt en een graf ook. Onomkeerbaar.

Maar wat als de dode nog leeft.

Ik zat in de kerk, er was een familie met rouw. Degene die overleden was, was net zo oud als mijn (en o wat is en blijft het een vreselijk woord) ex-man. Er werd gezongen. Gebeden. Gehuild. Het mocht zomaar. Openlijk daar voorin de kerk. Gezien en begrepen. Meegevoeld. Het greep me aan. En ik werd meegezogen in iets dat sterker was dan ik. Een zo onzegbaar groot verdriet. En ik was…jaloers. Erg hè. Jaloers op rouw. Open rouw. Ineens voelde ik het niet gemogen, niet gezien – daar in mijn bank alleen. Ik wilde gaan staan en roepen: “ ik ben óók iemand verloren – mijn lieve man, hij is er óók niet meer!!! Zien jullie het dan niet? Wéten jullie het dan niet? Zien jullie mijn stille tranen niet? ZIEN jullie het dan niet – ik sjouw rond met een kist, met een levende dode. Nergens kan ik hem begraven “ Schokkend diep was de pijn. En in gedachten zag ik het voor me. De rouwadvertentie. “ overleden, mijn innig geliefde man “ met naam en toenaam. Ik bedacht hoe dat zou staan in de krant. Zag het. En dacht dat ik gek werd. Wie bedenkt er nu zo iets?

Het is jaren geleden. En ik heb getwijfeld of ik het schrijven zou. Maar doe het toch. Want dit is rouw, zo akelig diep. Het is het verschil tussen schoon en niet schoon rouwen. Precies dat. Waarom zien we het ene wel en het andere niet? Waarom mag het ene er wel zijn en het andere niet? Is het omdat je met dat akelige ex-woord niet intens van iemand gehouden hebt? Je hele leven daar niet in ligt? In een beerput van verdriet.

Er kwam geen advertentie. Er ìs meeleven. Toon het.